همسفر تا بهشت

بله كسانى كه ايمان به آخرت ندارند و از انجام واجبات و ترك كارهاى حرام سر باززده‏ اند و از هيچ‏گونه ستم و ظلم و حرام‏خوارى و عياشى و آدم‏كشى و غيره، كوتاهى ننموده‏اند، حتما بايد از مرگ بترسند.   در كتاب نفيس و ارزشمند مجموعه‏ ى ابن ابى فراس‏[1] حالات و گفتار بعضى افراد را در هنگام مردن مى‏نويسد: از جمله‏   معاويه، كه گفت اى كاش من يك مرد عادى از قريش بودم و به حكومت و رياست نرسيده بودم.   عبد الملك مروان در هنگامى كه آثار مرگ را در خود ديد گفت: مرا دور شهر دمشق بگردانيد؛ در حال گردش، چشمش به گازرى افتاد كه در حال شستن لباس با دست بود و بعد با چوب مخصوص به آن مى‏كوبيد. گفت: به خدا سوگند آرزو دا همسفر تا بهشت...

ترس و خوف پسنديده، خوف و خشيت از عظمت خدا و ذات كبرياى اوست كه در اصطلاح به آن «رهبت» گويند و نيز خوف از گناهان و معصيت‏هاست. هر اندازه معرفت انسان به ذات بارى‏تعالى بيش‏تر باشد و عظمت و قدرت او را درك نموده باشد، خوف او زيادتر مى‏شود؛ زيرا كمال معرفت در دل و جان اثر مى‏گذارد.   إنما يخشى الله من عباده العلماء إن الله عزيز غفور؛[1] فقط از بين بندگان خدا، دانشمندان حقيقى از او بيم دارند. رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: انا اخوفكم من الله‏[2]؛ ترس من از خدا، از همه‏ى شما بيشتر است.     هم‏چنين مى‏فرمايد: من كان بالله اعرف كان من الله اخوف‏[3]؛ هركس معرفتش به خداى متعال بيش‏تر باشد، خوف همسفر تا بهشت...

ناگفته نماند كه خوف از خدا نبايد بيش از حد متعارف باشد كه به حد قنوط و يأس و نوميدى از رحمت خداى رحمان برسد؛ و اين ناپسند و مذموم است و چه بسا موجب زياد كردن گناه و شايد كفر و ضلالت گردد؛ چنان‏كه بعضى از گناهكاران مى‏گويند: مى‏دانم كه جهنمى هستم و خدا مرا نمى‏بخشد. اين‏گونه گفتار، در احاديث و آيات، نهى شده اند. خداوند تعالى مى‏فرمايد: قل يا عبادي الذين أسرفوا على أنفسهم لا تقنطوا من رحمة الله إن الله يغفر الذنوب جميعا إنه هو الغفور الرحيم؛[1] بگو اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم نموده‏ايد، از رحمت خدا نوميد نشويد؛ به راستى خداوند تمام گناهان را مى‏آمرزد؛ زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است. همسفر تا بهشت...